80. Lees dit als je denkt dat je weer iets moet kopen

We willen allemaal heel veel en het liefst willen we het allemaal. Wat we willen is vluchtig en niet tijdloos. Maar een klassieke filosoof leert ons dat we helemaal niet veel nodig hebben en wat we nodig hebben universeel en natuurlijk is. Dit artikel valt duidelijk in de categorie: geschreven voor een publiek van één. Dus als je geen zin hebt in een individualistisch artikel, lees dan een ander artikel. 

Dit verlanglijstje maakt mij gelukkig

Ik vind mijzelf nou niet het prototype consument. Ik kan aankopen heel lang uitstellen, maar zoals elke consument kan ik mijn begeerten ook fantastisch rationaliseren. Op dit moment zou ik het volgende willen:

1. reMarkable 2

Een e-ink tablet. Eén plek voor al mijn aantekeningen, boeken en artikelen. Het is de dunste schrijftablet, het is altijd bij je en het bevat niet alleen alle boeken die ik heb gelezen, maar ook alle boeken die ik nog wil lezen. Dit is het gereedschap dat een amateurschrijver als ik nodig heb. Nee, niet alleen voor schrijven. Het helpt ook met reflecteren, zoals ik graag op mijn ideale dag doe. En dat allemaal voor €400,- (zonder hoes, pen of abonnement).

2. Fujifilm XF 16mm f2.8

Deze lens in combinatie met mijn Fuji XT-30 en wat bijsnijden in post is precies wat ik nodig heb om de begeerde look van Hasselblad X-PAN te simuleren. Met deze lens heb ik dan precies hetzelfde beeld dat de Hasselblad zou generen met een 45mm lens. Deze lens heb ik ook nog eens echt nodig voor mijn vakantie naar de Dolomieten, waar ik dan haarscherpe landschappen kan fotograferen. Kortom, weer een must van ongeveer €300,-. Dan krijg je wel foto’s zoals deze.

En niet als deze.

Begrijp je wat ik bedoel? - Precies.

3. Mijn verlanglijstje aan boeken in mijn bol.com winkelwagentje bestellen

Boeken, boeken, boeken en altijd te weinig tijd om te lezen. Er staan al voor zes maanden acht boeken klaar in het winkelmandje van bol.com.

4. Een platenspeler met een collectie aan platen van klassieke muziek

Een heerlijke zondag totaal van het internet ontkoppeld waar de naald op de groeven in de plaat de wonderlijke klanken van muziek vertalen naar continue geluidsgolven.

Ik kan nog wel even doorgaan, maar dat ongemak laat ik.

Ontmoet Epicurus

Het probleem is dat we vaak denken spullen nodig te hebben, zodat die spullen ons vervolgens gelukkig maken. Maar wat maakt nou gelukkig? Wat als we spullen ontnemen, kunnen we dan nog steeds gelukkig zijn? Om erachter te komen wat ons gelukkig zou maken, bestudeerde de filosoof de voor de hand liggende antwoorden. Hij bestudeerde het genot van eten, drank en seks. Er gingen verhalen door het Griekse rijk dat er op zijn school (voor volwassenen) meerdere orgies per dag plaatsvonden. Timocrates verspreidde het gerucht dat Epicurus twee keer per dag moet overgeven, omdat hij zoveel at. En zo heeft de epicurische leefstijl zijn weg gebaand naar het moderne leven, waar wij denken dat zo’n leefstijl, hopelijk in mindere mate, een gelukkig leven zou brengen. 

Epicurus kwam tot de conclusie dat we slecht zijn in het intuïtief beantwoorden van de vraag: ‘Wat zal mij gelukkig maken?’ Maar dankzij zijn studie naar het genot kwam hij achter drie zaken die geluk brengen. En het zijn geen aardse spullen - en voor degenen zonder een hoog inkomen is het prettig om alvast te weten dat de essentiële ingrediënten voor genot en geluk weliswaar moeilijk te definiëren zijn, maar niet erg duur (en waarschijnlijk heb je ze al).

Een epicurisch verlanglijstje - wat maakt daadwerkelijk gelukkig?

1 - Vriendschap

Epicurus woonde met zeven anderen in een groot huis. Het huis was groot genoeg zodat iedereen een eigen verblijf had, er waren gemeenschappelijke ruimtes om te eten en te praten en op loopafstand bevond zich hun moestuin. Het huishouden voelde aan als een grote familie, natuurlijk met enige spanningen en wrijving, maar vooral met genegenheid en warmte. 

Epicurus merkte op:

Van alle middelen tot volledig levensgeluk, is het verwerven van vriendschap verreweg het belangrijkste.

Andere filosoof Alain de Botton schrijft:

We bestaan pas als iemand anders ons ziet bestaan. Wat we zeggen krijgt pas betekenis als iemand het hoort.  En als we vrienden om ons heen hebben wordt onze identiteit voortdurend bevestigd.

Echt vrienden beoordelen ons niet aan de hand van relatieve criteria, het gaat ze alleen om het innerlijk. Net als bij ideale ouders is hun liefde niet gebaseerd op ons uiterlijk of onze positie op de maatschappelijke ladder, maar op wie we echt zijn.

2 - Vrijheid

De moestuin stelde het huis van Epicurus in staat om voor henzelf te zorgen. Ze namen genoegen met een eenvoudiger levenswijze in ruil voor onafhankelijkheid. Ze zouden minder geld hebben, maar nooit meer de bevelen van een meerdere hoeven op te volgen. 

3 - Reflectie

In het huis van Epicurus was er constant ruimte voor het gesprek en ze stimuleerden elkaar om na te denken over hun angsten over geld, ziekte, dood en het bovennatuurlijke. 

Er is immers niet angstaanjagend in het leven voor wie goed heeft begrepen dat het niet angstaanjagend is om niet te leven.

Volgens Epicurus was er geen beter remedie tegen angst dan goed nadenken. Door een probleem om te schrijven of erover in gesprek te gaan, zetten we de belangrijkste elementen van onze angst op een rijtje en stelt het ons in staat om onze angsten te analyseren. Als we tot de kern van het probleem zijn gekomen, kunnen we niet alleen het probleem oplossen, maar voortaans ook handelen op verwarrende bijkomstigheden als onzekerheid, negatieve zelfspraak en verdringing. 

Nuchter nadenken kalmeert de geest. 

Epicurus zag ook in dat andere basale behoeften nodig zijn en kwam tot een volgende verlanglijstje voor geluk:

1. Vrienden
2. Vrijheid
3. Reflectie op de belangrijkste bronnen van angst: dood, ziekte en armoede)
4. Voedsel
5. Onderdak
6. Kleding

Alles wat extra is, zoals een mooi huis, etentjes in dure restaurants en merkkleding, voegen weinig tot geen extra waarde toe aan het geluk. Als de basis goed is, heb je weinig nodig. 

Nieuwe verlanglijstje

Ik denk dat ik veel van mijn objecten wel kan schrappen van mijn verlanglijstje. 

1 - Pen en papier of een gesprek met een vriend

2 - Een foto met mijn vriendin.

3 - Eén of twee goede boeken

4 - Een lange wandeling in de natuur

Nadenken over wat ons gelukkig maakt, heeft invloed op veel aspecten van ons leven. Eén ding waar Epicurus al zeker over was, en wat steeds vaker wetenschappelijk wordt aangetoond, dure goederen zijn geen garantie voor geluk. 

Blijf denken, 

De vrije stier