64. Areté en de Zen en kunst van het motoronderhoud

de vrije stier • 19 september 2023

Areté en de Zen en kunst van het motoronderhoud

Nick Sleep (54) en Qais Zakaria stonden dertien jaar aan het hoofd van het ‘Nomad Investment Partnership’. In die periode hadden ze een spectaculair resultaat van 20,8% per jaar tegenover 6,5% per jaar van de index. Met een rendement verdubbelt je geld elke 3,6 jaar. Dit was voor mij reden genoeg om Nomad, Zakaria en vooral Sleep te onderzoeken. 


Sleep kent een ongewoon begin. Hij studeerde namelijk geen bedrijfskunde of finance, maar aardrijkskunde.


“Geography is a subject with an identity crisis – it is the confluence of geology, physics, chemistry, oceanography, climatology, biology and that is just physical geography. Human geography deals with sociology, psychology, statistics, economics – so it is the ultimate polymath course. Geography just reached into other subjects and grabbed what it thought it had to have. Indeed, the reason I studied Geography at all was because of this polymathic quality.”


Aan het begin van zijn carrière in de beleggingswereld kopieerde Sleep vooral de investeringstijl van Graham. Hij kocht bedrijven voor een prijs onder de intrinsieke waarde. Zijn investeringsstijl veranderde over de jaren en hij kocht steeds meer bedrijven die gebruik maakten van het rendement-op-rendement-effect. Deze verandering werd begonnen door één boek.


“I was reading ‘Zen and the Art of Motorcycle Maintenance’ by Robert Pirsig at the time, and the two just combined to change how I viewed the world.”


Waarom had Zen en de kunst van motoronderhoud zo’n groot effect op Nick Sleep?


In één woord: kwaliteit.


Kwaliteit is het overkoepelende thema van het boek. Kwaliteit is de zorg voor het werk dat je doet, hoe je met mensen omgaat en hoe je leeft. Het is overal om ons heen. Er zijn manieren om je werk op een hoge kwaliteit uit te voeren, maar er is ook een lage kwaliteit. Volgens Pirsig weet iedereen van nature wat hoge kwaliteit is en kan iedereen dit herkennen. 


Robert Pirsig neemt met 500 bladzijden de tijd om het idee van kwaliteit uit een te zetten. Het boek is traag en soms langdradig en de meeste tijd gaat het niet over zen of motoronderhoud. Pirsig vertelt het verhaal van kwaliteit aan de hand van drie verhaallijnen: de motortocht door verschillende staten met zijn zoon; geheugenflarden van Phaedrus en een filosofisch monoloog van de auteur. Maar dat Pirsig de tijd nam om zijn ideeën te ontwikkelen sprak Sleep erg aan. 


“Shift your emphasis to "what is best" instead of ‘what is fastest/new/cool’ - it is much more enjoyable. The long way always proves to be the fastest in the end. Take baby steps for a decade and then look back at where you’ve gotten.”


Een belangrijke notie die Pirsig maakt in het boek is dat kwaliteit niet afhangt van het object of subject. Makkelijker gezegd, een object bevat van nature geen kwaliteit of de kwaliteit wordt niet bepaald door de persoon die er naar kijkt. Volgens Pirsig is kwaliteit het resultaat van een proces. 


Waar het in de beleggingswereld vooral draait om het resultaat, begon Sleep dankzij dit inzicht zich te concentreren op het proces. Een proces waarbij de tijd wordt genomen om vragen te onderzoeken. Dit kwalitatieve proces zorgde ervoor dat hij uiteindelijk investeerde in kwalitatieve bedrijven.


Wat kwaliteit precies is, wordt niet geheel duidelijk in het boek - wat een teleurstelling was voor mij. Ondanks deze teleurstelling biedt Pirsig een zeer goed alternatief.


Areté - de drang naar voortreffelijkheid

Areté is een concept dat centraal stond in het leven van de oude Grieken. 


“Wat de Griekse strijder beweegt tot heroïsche dagen is geen plichtsgevoel zoals wij dat kennen - plicht tegenover anderen - het is veeleer vanuit de plicht tegenover zichzelf.”


De moderne vertaling van areté komt dicht in de buurt van het woord ‘voortreffelijkheid’. Areté is echter groter dan dat. Areté is leven naar je volle potentie. Een persoon met areté is ook effectief. Het is iemand die al zijn vermogens - sociaal, intellectueel, emotioneel - kan inzetten om een goed leven te leiden. Het is de handeling waarbij de capaciteiten en mogelijkheden van de persoon te volle worden benut. 


Areté duidt ook op een gevoel van deugd. Wanneer we ons beste zelf nastreven, doelbewust handelen en onze moed omarmen, zijn we omringd door een goedheid. Het is handelen naar deugden zodat we doen wat goed is en vermijden wat verkeerd voor ons is. 


Areté en Nick Sleep

Aréte is terug te zien in  het gedrag en resultaten van Nick Sleep.


Ten eerste heeft hij zijn aandeelhouders van financiële waarde voorzien. Zoals in de inleiding staat beschreven heeft hij de index over een periode van dertien jaar met ruime marge verslagen. Maar persoonlijk vind ik dat niet zijn grootste financiële bijdrage. Juist omdat zijn fonds het zo goed deed, had hij al het recht om een grote compensatie te vragen. Sleep en Zakaria dachten daar anders over. 


So “job one” for Nick and I is to establish an equitable fee structure which reflects our wish that partners (the principals) and Nick and I (the agents) can sit across a table in twenty years with both sides feeling the relationship has been symmetrical and fair.


Frederik Gieschen vat hun kostenstructuur als volgt samen:


Sleep and Zakaria charged 10 basis points as a management fee for their fund, far lower than the industry standard of 1-2%. They also committed to earn their 20% share of the profits after generating a 6% annual return. A few years into the firm’s life, they stacked the deck further against themselves: they placed their 20% share into a bucket for a few years, and told investors that they would refund a portion of those previously earned fees if Nomad ever fell short of its 6% annual hurdle rate.


Voor het laatste doet mij erg denken aan areté. Eigenlijk zeggen ze tegen zichzelf en de wereld: “Onze volle potentie is om elk jaar minimaal 6% rendement te genereren." 


Ten tweede heeft hij de wereld voorzien van onschatbare, intellectuele waarde gezorgd met zijn ‘Nomad Partnership Letters to Partners’. Tussen 2001 en 2014 hebben deze brieven een inzicht gegeven in het brein van superinvesteerders. In deze brieven gaven ze inzicht in bedrijven zoals Amazon en Costco met hun model van ‘Scaled Economics Shared’, psychologie van beleggen, geduld en lange-termijndenken. De
brieven zijn gebundeld en ze zijn zeker een aanrader om eens rustig te lezen.


Zen en de kunst van het motoronderhoud
is een traag boek, maar de uiteindelijke boodschap, die pas in één van de laatste hoofdstukken naar voren komt, is het zeker waard. Het heeft voor een paradigmaverschuiving gezorgd in mijn eigen leven.


Areté. 


Op zoek naar voortreffelijkheid. 


Op zoek naar je volle potentie.


Blijf denken, 


De vrije stier.


1-1-1 Nieuwsbrief

Boek Lorenzo Klerks Mentale Modellen voor jouw Financiën

Schrijf je in voor de maandelijkse 1-1-1 nieuwsbrief

Geen ruis, alleen maar signaal

1 leestip

1 financiële tip

1 quote

Schrijf je in voor de maandelijkse nieuwsbrief

Share by: