Dat het goed met je financiën gaat betekent niet dat je er goed in bent.
Complexe systemen hebben altijd een kant zo donker als de schaduwkant van de maan. De kant die we niet kunnen zien. Bij financiën is het de rol van geluk. Het grootste geluk dat mensen in de laatste jaren hebben ervaren is te vinden in de hoek van de cryptomunten. Meer dan een handjevol mensen hebben flinke duiten verdient. Meer dan een handjevol mensen hebben het geluk gehad om vroeg te investeren in crypto. Maar crypto investeerders zullen het eerder kunde noemen dat geluk. Hetzelfde geldt voor regulier investeren, vastgoed en zelfs sparen. We onderschatten de rol die geluk speelt in het succes van onze financiën.
Hoofdvraag: Hoe is de rol van geluk te herkennen en te vergroten in financieel succes?
De vraag is op te lossen met denkmodellen en natuurlijk data. Maar laten we eerst kijken naar de definities van geluk en kunde.
Geluk is afhankelijk van drie condities. 1) Geluk werkt op een persoon of organisatie. 2) Het is goed of slecht. Als het slecht is wordt het ongeluk genoemd. 3) Een andere uitkomst is te verwachten onder dezelfde omstandigheden.
Kunde is het vermogen om kennis of vaardigheid direct toe te passen om te presteren.
Nu doen we het woordenboek dicht en gaan we kijken of de rol van financieel succes is te herkennen.
Stel je een groep voor van 1 miljoen beleggers. Minstens 1 van die 1 miljoen beleggers zou een miljonair worden door puur geluk. Het heeft gewoon te maken met de kans van bepaalde acties. Een groep van 1 miljoen beleggers is groot genoeg om in de hoogste 0,1% te eindigen. Hiermee kunnen we dus al vast stellen dat geluk een rol speelt bij het beleggen en investeren. Hoe groot is die rol?
De grootte van geluk is te ontdekken als er een verband wordt gelegd met kunde. Net als geluk volgt kunde ook een normaalverdeling. De uitkomst van een handeling kan daardoor worden gezien als een optelsom van de geluksdistributie en kundedistributie. Bij handelingen op puur geluk wordt de uitkomst bepaald door geluk en 0 van kunde.
Omdat we nu weten dat een normaalverdeling leidend is bij in het geluk-kunde spectrum kunnen we gebruik maken van een principe. Uiteindelijk keert alles terug naar het gemiddelde. Aan de hand van het spectrum is de snelheid van terugkeer naar het gemiddelde in te schatten. Zit je helemaal links in het spectrum, dan volgt er een snelle terugkeer naar het gemiddelde. Zit je helemaal rechts in het spectrum dan is het geen terugkeer naar het gemiddelde. Als jij tennist, puur kunde, tegen Djokovic, dan zal je elke set van hem verliezen.
Als je weet waar jij je in het spectrum zit, kan je een goede voorspelling maken van hoe snel je zal terugkeren naar het gemiddelde. Weet welk spel je speelt.
Aan de hand van data wil ik een aantal situaties beschrijven waar de rol van geluk wordt onderschat.
Een geluksfactor is het geboortejaar. Geboren worden in een bepaald tijdvak, wat puur geluk is, heeft al veel invloed op het succes op de aandelenmarkt. De tijd waarin je bent geboren heeft ook invloed op je wereldbeeld omtrent geld. Iemand die in 1950 is geboren, heeft een vrije sobere kijk in tegenstelling tot iemand die in 1970 is geboren. Zo zijn er in de loop van de geschiedenis nog meer cohorten die geluk hadden met hun geboortejaar.
Hetzelfde is in 2020 en 2021 ook te zien op de huizenmarkt. Een hoop mensen hebben door hun leeftijd het geluk gehad dat ze in de jaren na de financiële crisis van 2007 /2008 een huis konden kopen. Die mensen hebben een flinke overwaarde kunnen innen door hun huizen in de afgelopen jaren te verkopen. Het tegenovergestelde van dit geluk is het ongeluk van de mensen die ongeveer na 1995 zijn geboren. Zij zijn rijp voor de huizenmarkt alleen hebben nog niet genoeg kunnen sparen om tegen de hoge biedingen te concurreren.
Het gevaar van geluk is dat het vaak wordt verward met kunde. Het is een mooie observatie die zich voordoet bij voor- en tegenspoed. In de gedragseconomie wordt deze fout self-serving bias genoemd. Ik zal deze uitleggen met een anekdote.
Dani investeert met een aantal vrienden. Ze beleggen allemaal zelfstandig in individuele aandelen. Na een aantal maanden heeft Dani een hoger rendement dan zijn vrienden. Hij vindt zichzelf slimmer dan de rest. De anderen vindt hij een gebrek aan kennis hebben. Na een jaar zijn zijn aandelen echter in het negatieve gezakt. Hij vindt zichzelf nu niet dommer, maar kent zijn negatieve rendement eerder toe aan ongeluk. Hij vindt ook dat zijn vrienden nu gewoon geluk hebben.
Als je anderen bekijkt is de geluksfactor makkelijk te herkennen en toe te schrijven. Als je naar jezelf kijkt is het meestal eerder kunde dan geluk.
In financieel succes speelt geluk een grotere rol dan er wordt gedacht. Daardoor moet er rekening worden gehouden met het volgende, kleine gokjes en terugkeer naar het gemiddelde.
Financieel succes zit meer aan de gelukszijde in het geluk-kunde spectrum. Doordat geluk dus een grote rol speelt kan je geluk in je voordeel laten werken. Dat kan door een klein percentage van je vermogen of portfolio in te zetten op geluk. Kleine gokjes op aandelen met een asymmetrisch voordeel die misschien de volgende Google of Amazon zijn.
Tijd is het middel dat het kaf van de koren scheidt. Hedgefondsen die 3 jaar de markt verslaan, staan na 10 jaar meestal onder het gemiddelde van de SP500. In het begin lijkt het kunde, maar na een lange tijd blijkt het toch geluk te zijn. Het gemiddelde, in de meeste gevallen de SP500, is bijna niet te verslaan op de lange termijn.
Daarom wil ik met de volgende les Jack Bogle eren. “If you can’t beat the market, why not own the market?” Met deze uitspraak was hij revolutionair. Maar nu kunnen we ook het volgende zeggen. Als we op de lange termijn terug keren naar het gemiddelde, waarom bezitten we dan niet het gemiddelde?
Blijf denken,
De vrije stier
Code die gebruikt is voor deze post is te vinden op GitHub.
Schrijf je in voor de maandelijkse 1-1-1 nieuwsbrief
Geen ruis, alleen maar signaal
1 leestip
1 financiële tip
1 quote
Bedankt voor uw inschrijving!