Hoe kan ik meer sparen?

The Infinite Scroll werd in 2006 gecreëerd door softwareontwikkelaar Aza Raskin. The Infinite Scroll laat gebruikers van websites en apps zonder onderbreking scrollen in artikelen, posts, foto’s en videos. Zonder The Infinite Scroll zouden gebruikers op telkens ‘volgende pagina’ moeten klikken. The Infinite Scroll was bedoeld om de gebruikerservaring te verbeteren. De functie bleek echter waardevoller dan dat te zijn. Het werd al snel gebruikt op de meest bekende websites, van Facebook tot Instagram. The Infinite Scroll is niet meer weg te denken voor apps en websites. Waarom is deze functie zo waardevol voor hen?

De term aandachtseconomie werd voor het eerst gebruikt door Nobelprijswinnaar Herbert A. Simon. Hij legde uit dat de menselijke aandacht de bottleneck is voor nieuwe ideeën. De aandacht beperkt welke informatie wordt verwerkt, controleert het denken en neemt uiteindelijk acties. Simon concludeerde ‘wie de aandacht van de mens beheerst, beheerst ook in grote mate zijn acties.’ In 1997 waarschuwde Michael Goldhaber dat de internationale economie verschuift van een materiaal gecentreerde economie naar een aandacht gecentreerde. Hoewel de huidige economie ook wel de informatie-economie wordt genoemd, beargumenteert Goldhaber dat het echt gaat om de aandacht. Aandacht is schaars, informatie niet. Veel bedrijven focussen zich tegenwoordig daarom steeds meer op de aandacht van de mens.

Met de uitvinding en introductie van The Infinite Scroll werd ze dat alleen maar makkelijker gemaakt. Deze functie zorgt ervoor dat de gebruiker wrijvingsloos kan scrollen zonder zijn aandacht te verschuiven. De aandacht van de gebruiker wordt niet onderbroken waar dat voorheen wel gebeurde. 

Bedrijven in de aandachtseconomie hadden de perfecte functionaliteit gevonden die zorgde voor een wrijvingsloze gebruikerservaring. 

Gewenst gedrag wordt steeds vaker behaald door wrijving te verlagen. 

Mentale model wrijving gebruiken om meer te sparen

Wrijving leent zich perfect uit voor betere persoonlijke financiën. Gedrag vormt een groot deel van persoonlijke financiën. Net zoals het gedrag op internetpagina’s, is ook financieel gedrag te beïnvloeden door slim gebruik te maken van wrijving. 

Ongewenst gedrag valt te vermijden door de wrijving te verhogen. Zo is het mogelijk om impulsaankopen te verminderen door alleen nog maar in fysieke winkels te kopen. Is dat absoluut geen doen? Zorg dan in ieder geval dat je al je gegevens keer op keer moet invullen, zodat het extra lang duurt voordat je bij de laatste stap bent. Dat geeft je net even extra tijd om na te denken over je nieuwe, misschien wel onnodige, aankoop.

Niet alleen wrijving verhogen is nuttig voor je persoonlijke financiën. Soms doe je er juist goed aan om de wrijving zo klein mogelijk te maken. Juist bij het gedrag dat je financiën kunnen helpen is het verstandig om wrijvingsloos te opereren. Dankzij de automatiseringsslag van de afgelopen eeuw zijn je persoonlijke financiën ook goed te automatiseren. Voor sommige transacties is het niet altijd nodig dat jij er tussen zit. Na een lange werkdag of een te korte zaterdag of zondag heb je meestal geen zin meer om na te denken over je geld. Door wrijving en automatiseren toe te passen, kan je betere financiële beslissingen nemen. Denk er één keer over na, stel het in en kijk er nooit meer naar om. Dat moet het motto zijn voor financieel wenselijk gedrag. 

Wrijving is direct toe te passen op je persoonlijke financiën. Hier volgen drie praktische opties.

De drie manieren om meer te sparen zijn.

1. Automatische sparen.
2. Maak het pijnlijk om geld uit te geven.
3. Stel je online (impuls)aankopen uit.

1. Spaar automatisch met Pay Yourself First

De eerste manier om de wrijving zo klein mogelijk te maken richting je spaarrekening is om het te automatiseren. Het kost moeite om elke week of maand een beslissing te nemen over hoeveel geld er naar de spaarrekening moet. Dit kan wrijvingsloos worden uitgevoerd. Een concept zoals Pay Yourself First kan daarbij helpen. Met Pay Yourself First maak je automatisch een deel van het salaris over naar je spaarrekening. Het overgebleven deel mag zorgeloos worden uitgegeven, omdat je in ieder geval al hebt gespaard.

Het werkt het beste voor mensen met wekelijks of maandelijks inkomen. Stel dat er elke maand een netto inkomen wordt gestort van € 2000,-. Direct op de dag van de storting wordt er automatisch een bedrag overgemaakt naar een spaarrekening. Hierdoor groeit het spaargeld zonder enige moeite. Elke extra cent die tot het volgende salaris is gespaard is mooi meegenomen.

Maak sparen makkelijk door het te automatiseren en door direct geld over te maken op je betaaldag.

2. Maak het pijnlijk om geld uit te geven.

Er zijn een aantal manieren om het uitgeven van geld zo moeilijk mogelijk te maken. Als eerste suggereren Prelec en Loewenstein (1998) om geld uitgeven zo pijnlijk mogelijk te maken. Hun ‘Pain of Paying principle’ legt een psychologisch verband tussen een betaling en plezier (of juist het gebrek daaraan). Men houdt er niet van om afstand te doen van geld en dat kan het plezier van een aankoop verminderen. Verdere studies hebben aangetoond dat bepaalde vormen van betalen meer pijn doen dan andere: hoe evidenter, tastbaarder of transparanter de betaling is, hoe minder we kunnen genieten van het plezier van onze aankoop. We voelen deze "pijn van het betalen" minder wanneer we met een creditcard betalen of wanneer er een gat zit tussen de betaling en het moment van ontvangst of gebruik van de aankoop. Omgekeerd voelen we het meer wanneer we iets onmiddellijk of contant moeten betalen, omdat het echt de aandacht vestigt op het bedrag dat iets ons kost.

Daarbovenop vergroot contant betalen de wrijving enorm. Voor een contante betaling zijn meer stappen nodig dan een pintransactie. De consumptiemaatschappij heeft goed door dat ze geldstromen kunnen vergroten door dit contactloos te laten verlopen. We zijn van een contante samenleving naar de pinpas gegaan. Van de pinpas naar contactloos betalen en tot slot van contactloos betalen naar betalen met je mobiel. Het wordt steeds makkelijker om je geld uit te geven, waardoor verliesaversie kleiner en kleiner wordt. Om te sparen willen we juist dat die verliesaversie immens groot is.

Door contactloos te betalen hebben we bijna geen idee meer hoeveel je daadwerkelijk hebt uitgegeven. In een onderzoek werd er aan supermarktklanten gevraagd hoeveel ze dachten te hebben besteed. Mensen die cash betaalde zaten er 10% naast, in tegenstelling tot 30% van de klanten die met een pas betaalden.

Uit het bovenstaande onderzoek kunnen we concluderen dat contant betalen de pijn van het betalen vergroot, omdat we bewuster zijn van hoeveel we uitgeven.

3. Stel je aankoop uit

Winkelen gebeurt voor het grootste gedeelte in de fysieke wereld. We halen de boodschappen nog vaak in de supermarkt en wat we in de winkelwagen doen, rekenen we meestal ook direct af. Maar producten of diensten zijn ook steeds vaker te koop in de digitale wereld. Webshops maken gebruik van virtuele winkelmandjes en -wagentjes met speciale functies. Zo kan een virtueel winkelmandje dag en nacht gevuld blijven staan. Bij een webshop hoeft de kassière niet om 20.00 weer naar huis. De tijd die een product in een winkelwagen kan zitten is oneindig en daar kan je goed gebruik van maken.

Laat bij je volgende online (impuls)aankoop het product minimaal vijf dagen in het winkelwagentje liggen en keer na vijf dagen terug. Wil je het product na die wachttijd nog steeds? Dan koop je het product. Is die drang voor het kopen verdwenen? Verwijder het product dan uit de winkelwagen. Vaak komen we er in de wachttijd achter dat we het product graag willen, maar toch niet nodig hebben.

Door het mentale model wrijving toe te passen op het sparen kan je aan het einde van de maand meer geld overhouden. Ik hoop dat jij meer manieren kan vinden om te sparen.

Blijf denken,

De vrije stier