41. De lessen uit tegenslagen en lijden van Charlie Munger



Elke dag bestaat er een kans op een tegenslag, kort of lang. Veel tegenslagen kunnen we niet zomaar oplossen door er geld tegen aan te gooien. Bij ziekte kan ik de omstandigheden enigszins verlichten, maar de werkelijkheid van de tegenslag zelf niet.

Het maakt daarom niet uit hoe succesvol je bent, hoe rijk je bent of hoe goed je het als belegger doet. Tegenslagen zullen altijd een rol in ons leven spelen. Het vermogen om te lijden is wat ons menselijk maakt. Hoe iemand omgaat met een lijdensweg vertelt veel over de persoon. Charlie Munger kennen we eigenlijk alleen van zijn succes met Berkshire Hathaway, maar wie zijn hele verhaal kent, kan niet anders dan geïnspireerd raken.

Charlie Munger verloor zijn nog jonge zoon aan leukemie. Charlie Munger was zelf jonge vader die zijn hoop in het leven opgaf. Hij vertelt hoe hij ’s nachts door de straten dwaalden. Een gevoel van zelfmedelijden overheerste die weken en maanden.

Maar Charlie Munger herpakte zichzelf en sprak met zichzelf af om onder geen omstandigheden zelfmedelijden meer te hebben. Hij zag in dat zelfmedelijden pure zelfdestructie is. Het heeft geen enkele toegevoegde waarde en het is dus iets om ten alle tijden te vermijden.

Hij had ook geen zelfmedelijden toen hem het volgende overkwam.

Charlie Munger is blind aan één oog door een gemakkelijke routineoperatie aan zijn oog. Munger is een hoog opgeleide man met een liefde voor lezen. Hij is iemand die elke dag minimaal vier uur besteed aan lezen. Door deze mislukte operatie heeft hij nu nog maar één oog.

Ondanks dit heeft Munger geen enkel negatief woord gesproken over deze toestand. Hij heeft de chirurg niet aangeklaagd. Hij heeft het ziekenhuis niet aangeklaagd. In dit geval had hij geen elk schrijntje aan zelfmedelijden.

Munger lijkt de wijsheid van de stoïcijnen te hebben gebruikt. Lijden is onvermijdbaar. Het is wat wij doen met tegenslagen dat bepalend is. Het is onze taak tijdens het lijden om het een betekenis te geven.

Het vinden van een betekenis leidt je door het lijden heen. Als naasten ziek worden, dan is dat een grote tegenslag. We kunnen hier betekenis aangeven door kostbare tijd door te brengen met je naasten. Door samen opzoek te gaan naar mooie momenten.

Op een bepaalde manier heeft dit niks, maar ook alles, te maken met investeren. Investeren is lijden. Je investeert (als value investor) in een aandeel als iets goedkoop is, als iets nog niet herkend is. Het kost tijd voordat het aandeel juist gewaardeerd wordt. In die tijd is er een manier van lijden te herkennen.

De capaciteit om te leiden en de capaciteit voor om te gaan met tegenslagen is nauw verwant met je uiteindelijke succes als investeerder.

Omgaan met lijden heeft grote gevolgen voor jou als investeerder, maar in nog grotere maten op een goed leven.

Blijf denken,

De vrije stier